Het geven van keuzevrijheid betekent dat je als ouder jouw kind de mogelijkheid geeft om beslissingen te nemen en controle te hebben over bepaalde aspecten van zijn of haar leven. Maar hoeveel vrijheid heeft jouw kind nodig? En welke keuzes kun jij als ouder hierin maken?
Belang van keuzevrijheid
Het is belangrijk dat kinderen zelf keuzes maken omdat het bijdraagt aan hun ontwikkeling en geluk. Keuzevrijheid helpt kinderen ontdekken wat ze leuk vinden, waar ze goed in zijn en wat hen motiveert. Hierdoor zijn kinderen meer betrokken bij activiteiten en gemotiveerd om zich in te spannen.
Door de gevolgen van hun keuzes te ervaren ontdekken kinderen de consequenties van wat ze kiezen. Dit bied het kind de kans om kritisch te worden op eigen keuzes.
Wanneer kinderen zelf keuzes maken krijgen zij het gevoel dat zij invloed hebben op hun situatie. Dit helpt het kind bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen.
Daarnaast versterkt het toestaan van keuzes maken de relatie tussen ouder en kind. Wanneer de ouder respect toont voor de keuzes van het kind ontstaat er een band van wederzijds begrip en waardering. Dit kan leiden tot een harmonieuze relatie waarin communicatie en samenwerking centraal staan.
Beperkte keuzevrijheid
Wanneer jouw kind moeilijk te motiveren is en passief is bij activiteiten dan kan dit duiden op een beperkte keuzevrijheid. Ook is het mogelijk dat jouw kind direct in de weerstand schiet wanneer er een keuze gemaakt moet worden. In het slechtste geval wordt je kind zo gefrustreerd dat het er alles aan doet om de activiteit te blokkeren en te hinderen.
In een meer subtiel geval is het mogelijk dat jouw kind weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld heeft. Dit kun je merken door de terughoudendheid om eigen mening en voorkeur uit te spreken. Je kind zal zich dan erg afhankelijk opstellen ten opzichte van anderen.
Teveel keuzevrijheid
Wanneer jouw kind meer keuzevrijheid ervaart dan dat passend is bij zijn capaciteiten dan zal je kind moeite hebben bij het maken van een beslissing. Je kind kan overweldigd worden door de hoeveelheid aan opties die voor hem liggen. Hierdoor kan jouw kind langdurig twijfelen en het maken van een beslissing steeds uit stellen.
Ook is het mogelijk dat je kind niet zorgvuldig een keuze maakt. Door impulsief te kiezen kan eenvoudig een verkeerde beslissing genomen worden. Hierdoor is het mogelijk dat jouw kind niet achter zijn keuze blijft staan en afhaakt.
In relatie met anderen kunnen er conflicten ontstaan wanneer jouw kind te veel keuzevrijheid opeist. Jouw kind heeft dan geen zich op de ander en drukt zijn eigen zin door.
Keuzevrijheid vergroten
Wanneer je merkt dat jouw kind niet voldoende keuzevrijheid ervaart wil je dit natuurlijk graag vergroten. Hieronder geef ik jou vier handvatten hoe jij jouw kind meer keuzevrijheid kunt bieden.
Mening uiten
Vraag naar de mening en voorkeuren van je kind. Door naar je kind uit te spreken wanneer je rekening hebt gehouden met zijn voorkeur laat je merken dat je hem of haar respecteert. Dit helpt jouw kind om zich meer te uiten en het ontwikkelen van zelfvertrouwen.
Beslissing nemen
Geef je kind de kans om beslissingen te nemen, bijvoorbeeld over activiteiten of planning. Door je kind actief te betrekken bij keuzes, help je hem of haar een gevoel van controle en verantwoordelijkheid te ontwikkelen.
Verantwoordelijkheid dragen
Laat je kind zelfstandig problemen oplossen en de gevolgen van zijn of haar keuzes ervaren. Moedig je kind aan om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar acties. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van zelfredzaamheid en probleemoplossend vermogen.
Respect voor keuzes
Toon respect voor de beslissingen van je kind en geef positieve feedback om zelfvertrouwen te bevorderen. Door waardering te tonen voor de keuzes van je kind, help je hem of haar bij het opbouwen van zelfvertrouwen en het nemen van eigen verantwoordelijkheid.
Keuzevrijheid beperken
Wanneer je merkt dat jouw kind te veel keuzevrijheid heeft is het raadzaam om dit te beperken. Hieronder staan vier adviezen die jou op weg kunnen helpen.
Grenzen stellen
Stel duidelijke grenzen en regels om je kind te begeleiden bij het maken van keuzes en creëer zo een gestructureerde omgeving waarin hij of zij zich veilig en georiënteerd voelt.
Bied begeleiding
Bied begeleiding en advies aan je kind bij belangrijke beslissingen om hem of haar te helpen bij het nemen van verstandige keuzes en zo te groeien in zelfstandigheid.
Omgeving
Leid de omgeving van je kind in de richting van activiteiten die passend zijn voor zijn of haar leeftijd en ontwikkelingsfase. Hierdoor wordt hij of zij gestimuleerd om op een gezonde en leerzame manier te groeien.
Digitale invloed
Houd toezicht op het gebruik van technologie en beperk de schermtijd om invloeden van buitenaf te controleren en een gebalanceerde leefomgeving te creëren voor je kind.
Sluit aan bij jouw kind
Het bepalen en aanpassen van de keuzevrijheid van jouw kind is een delicaat proces. Hoeveel vrijheid en op welke gebieden passend is voor jouw kind is helemaal maatwerk. Dit is iets wat jij als ouder moet bepalen. Daarnaast zul je als ouder een plan moeten maken hoe je veranderingen wilt aanbrengen in de keuzevrijheid van je kind. Dit vraagt om een zorgvuldige benadering. Om een goede start te maken bied ik jou De vijf sleutels naar verbinding. Hierin staan praktische handvatten hoe jij meer inzicht krijgt in de belevingswereld van jouw kind. Hierdoor kun jij beter aansluiten bij de behoeften van jouw kind.
